Yazının Türkçe versiyonu:Memet

Foto: Jan Van Gorp

Aan de overkant ligt mijn land,
vanuit Varna roep ik je toe,
hoor je me?
Memet! Memet!

De Zwarte Zee stroomt maar door,
dwaze heimwee, dwaze heimwee,
mijn zoon, ik roep je,
hoor je me?
Memet! Memet!

Mijn dagelijkse wandeling in de vroegere dierentuin toont mij dat onze stad een echte kosmopolis is geworden. Ik kom er nu regelmatig Arabisch sprekende mensen tegen. Zij zoeken verpozing in het mooie naar Engels voorbeeld aangelegde stadspark. Dan slaan we een praatje. Ik ontmoet er ook mensen uit het voormalige Oostblok. Dan praten we over de Russische kubistische architectuur. We roemen de brede lanen in het vroegere Oost-Berlijn of Moskou. De integratie van natuur en architectuur.

Zo ontmoette ik onlangs Lena. Haar naam spreekt ze uit als Llena. Dag Luna, zegt Lena tegen ons hondje en zo raken we aan de praat. Ik vertel haar dat ik in het begin van de jaren tachtig Moskou bezocht, net na de dood van president Brezjnev. Ik vraag haar of je de naam van Vladimir Iljitsj Lenin – van wie ik in Moskou het mausoleum bezocht – ook zo uitspreekt als Lena maar dat is niet zo. Lena studeerde Russische filologie, waarna het gesprek overgaat op Dostojevski, de cineasten Sergej Eisenstein en Andrej Tarkovski. Ik vertel ook nog dat ik in het begin van de jaren tachtig in de maand februari ’s nachts in de sneeuw helemaal alleen over het Rode Plein liep. Borsjtsj ging eten in een klein restaurant waar de gasten hoge militairen bleken te zijn, die hun şapka’s of berenmutsen met de rode ster hadden achtergelaten in de vestiaire.

Wat hield ik van deze bezoeken aan de grote Oost-Europese steden. De brede laan in Oost-Berlijn Unter den Linden die mij van de Brandenburger Tor of de scheiding met het westen, tot aan de Alexanderplatz bracht met de Weltzeituhr. En wat een gevoel van internationale verbondenheid. Ik passeerde de Russische boekhandel en kocht er voor mijn vrouw een mooi geïllustreerde uitgave van de romantische dichter Eichendorff.

Dat in onze stad mensen van over de hele wereld een toevlucht vinden, doet mij denken aan het verblijf van onder meer de grote Turkse dichter Nâzim Hikmet in Moskou, dat hij beschrijft in zijn enige roman en tevens zijn laatste werk De romantici. De postkaarten die hij uit verschillende Oost-Europese hoofdsteden stuurt naar zijn Russische echtgenote Vera Tulyakova. De weemoed in Karlı Kayın Ormanında – In een besneeuwd beukenbos – dat hij schreef in Peredelkino, ten zuidwesten van Moskou. En dan een van zijn mooiste gedichten, waarin hij het verlangen uitdrukt naar zijn zoontje, turend over de Zwarte Zee. De hartverscheurende uitroep: Memet, Memet.

Memet

Aan de overkant ligt mijn land,
vanuit Varna roep ik je toe,
hoor je me?
Memet! Memet!

De Zwarte Zee stroomt maar door,
dwaze heimwee, dwaze heimwee,
mijn zoon, ik roep je,
hoor je me?
Memet! Memet!