Foto:Serge Demaere

 Yazının Türkçe versiyonu:Yaz gazeteci, yaz

“Yaz lütfen, schrijf alsjeblief. Het doet mij denken aan Selda Baǧcan, de grande dame van het Turkse lied. Yaz gazeteci, yaz. Schrijf journalist, schrijf. Schrijf over de paden in ons dorp en hoe de ezels er niet doorheen komen.”

Deze morgen hebben we de lessen alfabetisering opnieuw opgestart. Samen met mijn voorlopig enige leerling – laat ik ze Ufuk noemen naar een van de mooie namen in ons leerboek – zit ik aan de keukentafel. De andere dames zullen in de loop van de tijd wel weer binnensijpelen. We slaan een praatje. Waar ben je naartoe gegaan? Naar Eskişehir. Ufuk bezocht ook het dorp waar ze is opgegroeid en waar ze is gebleven tot ze haar man heeft vervoegd, samen met haar twee kleine kinderen. In huis hangt een foto van haar moeder, gezeten aan de dorpsoven. De vrouw draagt de traditionele kledij. Haar hoofddoek wordt samengehouden door een brede gekleurde band. Nu woont niemand van haar familie meer in het dorp. Er is enkel nog de begraafplaats, waar haar beide ouders zijn begraven. Het leven was hard vroeger in het dorp. Met in de winter een meter sneeuw.

Wat houd ik van deze korte gesprekken. Bij een tas oploskoffie en lokum met kleine stukjes pistachenoot. Net als in onze stadstuin draagt de druivelaar van Ufuk al het derde jaar op rij slechts kleine opgedroogde vruchten. Het is een lange tijd geleden dat we konden samenkomen. Daarom herhalen we het alfabet. A – ayı, b – balık enzovoort. Daarna lezen we enkele korte teksten. Deze dames zijn niet naar school gegaan. Kennen dus ook niet de instructietaal. Daarom moeten ze soms lachen wanneer ik hen op een schoolse manier aanspreek: oku lütfen, lees alsjeblief. Ders bitti, de les is gedaan, zeg ik wanneer het middaguur nadert. En ik herinner mij een van de vele spreekwoorden die ik van Ufuk leerde: Zehir gibi çalıştık. We hebben gewerkt als gif.

Yaz lütfen, schrijf alsjeblief. Het doet mij denken aan Selda Baǧcan, de grande dame van het Turkse lied. Yaz gazeteci, yaz. Schrijf journalist, schrijf. Schrijf over de paden in ons dorp en hoe de ezels er niet doorheen komen.

Yaz gazeteci yaz (Selda Baǧcan)
Schrijf journalist, schrijf
In vredesnaam journalist kom naar ons dorp en schrijf over onze situatie
Schrijf niet over de vingers met nagellak die je ziet in de stad
Schrijf over de handen met eelt in onze dorpen
Schrijf journalist, schrijf
Schrijf mijnheer, schrijf

Schrijf niet over zij die geld op de bank hebben staan
Loop niet in hun val
Schrijf niet over het asfalt in de steden
Schrijf over de paden in ons dorp en hoe de ezels er niet doorheen komen
Schrijf journalist, schrijf
Schrijf mijnheer, schrijf

Schrijf niet over de verstikkende taal van de roem
Schrijf niet over de rozen in je tuin
Schrijf niet over de jonge handen die onrechtvaardig doden
Schrijf over zij die in het oosten sterven zonder dokter
Schrijf journalist, schrijf
Schrijf mijnheer, schrijf