De foto’s van de tekeningen van Abidin Dino zijn van Mieke Debrabandere

 Yazının Türkçe versiyonu:Nâzım Hikmet’le ilk tanışmam

De titel van het gedicht ‘Na het verlaten van de gevangenis’ liet mij al vermoeden dat hier meer aan de hand was. Het is één uur in de morgen en de dichter en zijn vrouw hebben het licht niet gedoofd. Hij is net uit de gevangenis terug. Hun boeken hebben zij op het tafelkleed uitgespreid.

In 1981 verschijnt bij het Masereelfonds het boekje Turkse gedichten. Het dunne boekje met de mooie groene kaft draagt als auteur Nazim Hikmet en vormde mijn eerste kennismaking met de grote Turkse dichter. Wat koesterde ik dat werkje. Regelmatig ontleende ik het in de Gentse Stadsbibliotheek. Het werd onze metgezel wanneer wij met ons kleine tentje rondtrokken.
We kampeerden in de baai van de Somme, in het noorden van Frankrijk. Het regende en ik las voor aan mijn vrouw:

‘Mijn kleintje,
als het een meisje is, wens ik dat zij van kop tot teen
op haar moeder lijkt.
als het een jongen is, zal hij mijn evenbeeld zijn.
Als het een meisje is, zal ze reebruine kijkertjes hebben,
als het een jongen is, zal hij diepblauwe ogen hebben.’

De titel van het gedicht ‘Na het verlaten van de gevangenis’ liet mij al vermoeden dat hier meer aan de hand was. Het is één uur in de morgen en de dichter en zijn vrouw hebben het licht niet gedoofd. Hij is net uit de gevangenis terug. Hun boeken hebben zij op het tafelkleed uitgespreid. De boeken kijken eerlijk en vrij. Zij hebben het licht niet gedoofd want de geliefden willen zoveel mogelijk genieten van elkaars aanwezigheid. Zij is immers zwanger. Ze is in haar vijfde maand. Waarop het heerlijke fantaseren volgt over hoe het kind er zal uitzien. Maar dan komt de wending. Misschien zal het huis van de dichter weer overvallen worden. En zal hij meegenomen worden. Samen met hun boeken.

In het boekje staan mooie tekeningen van de hand van Abidin Dino. Tekeningen die de dichter voorstellen. Verder een man liggend op de grond. Met op de volgende pagina het gedicht ‘De dode op het Beyazitplein’. En wat een mooie tekening van een vrouw met hoofddoek en neergeslagen ogen.

Die vrouw doet denken aan Gülbahar, het Koerdische jonge meisje in de film Yol (De weg, 1982) van Şerif Gören en Yılmaz Güney. Ömer, een van de vijf gedetineerden met verlof, keert terug naar zijn geboortedorp bij de Syrische grens. In zijn herinnering ziet hij zichzelf weer te paard door de eindeloze vlaktes. Bij aankomst kust hij zijn geboortegrond.

Dat was mijn eerste kennismaking met de Turkse cultuur. Veel later ben ik begonnen met een grondige studie van de Turkse taal en literatuur. Tijdens mijn reizen naar dat prachtige land ten slotte verzamelde ik het volledige werk van diegene die mijn lievelingsauteur werd: Nâzım Hikmet.