Version française de cet article: Stratégie de sortie de crise!

“Contactspeurders bellen overleden patiënten op Allerheiligen opnieuw op” ( De Standaard, 2/11) . Na het lezen van dit bericht dacht ik aan het Turks spreekwoord dat zegt: ‘moet je daar nu mee lachen of huilen?’ Blijkbaar door een technisch probleem, hebben de contactspeurders de overleden patiënten moeten bellen om hun contacten te traceren!

Er loopt veel mis met de contactopsporing in België. Het heeft zoals algemeen bekend maanden geduurd vooraleer het systeem volledig kon worden uitgerold. De ‘bugs’ blijken er dus nog niet volledig uitgehaald te zijn. Bij de exitstrategie om tot een versoepeling van de maatregelen te komen na de eerste lockdown kreeg ‘testen en opsporen’ nochtans een sleutelrol. Eenmaal de R0 tot < 1 was gebracht, ging men massaal testen en aan contactopsporing doen. Terwijl het normale leven haar gang ging, zou elke opflakkering van ziekte onmiddellijk worden gedetecteerd met nadien implementatie van de nodige isolatie en behandeling van alle risicopersonen. Dat was alleszins de intentie. In de praktijk zien we dat er niet massaal wordt getest omwille van de nog steeds beperkte testcapaciteit en loopt de opsporing ook niet zo vlot.

Is dit falen uniek voor België?
Niet echt. Ook uit landen zoals Nederland en Groot-Brittannië komen er gelijkaardige berichten binnen. Zo blijkt uit een recent onderzoek van de Britse krant The Guardian dat maar 60% van de contacten konden worden opgespoord en was er ook bezorgdheid over het niveau van de medewerkers, want de call centra waren deels bemand met onderbetaalde teenagers. Niet alleen werd de drempel van effectiviteit ( 80 %) niet gehaald, bovendien bleken slechts 20 % van de gecontacteerden zich te houden aan zelfisolatie.

Voor België hebben we geen betrouwbare cijfers, maar de signalen van het terrein doen vermoeden dat het hier niet veel beter zal zijn. In Aziatische landen zoals Taiwan en Hong Kong werkt de ‘test and trace’ wel en is er geen herhaaldelijke ontregeling van het systeem nodig door lockdowns. Hun bevolking is zoals gekend meer sociaal verantwoordelijk, maar er zijn ook meer politiecontroles en boetes. Er zijn bovendien ook de nodige voorzieningen om voor de kleinbehuisden isolatie in hotels mogelijk te maken en indien nodig de zieken langer in het ziekenhuis te houden. In geen enkele Europese land heeft dit systeem tot heden goed gewerkt, zelfs niet in de om haar discipline en organisatie geroemde Duitsland. De enige optie om Covid-19 epidemie onder controle te houden in een Europese land zoals België lijkt daarom een volgehouden lockdown tot aan de paasvakantie van 2021.

De virus zwakt niet af, integendeel!
Als we aannemen dat de eerste vaccin(s) rond nieuwjaar beschikbaar zullen zijn, zal de bevolking pas op grote schaal kunnen worden ingeënt tegen april 2021. Ten vroegste. In een meer pessimistische model wordt het zelfs wachten tot de volgende zomervakantie.
Er is geen andere optie want de virus zwakt niet af, integendeel. Er duiken zelfs meer besmettelijke varianten op. Er zijn ook geen effectieve geneesmiddelen beschikbaar die kunnen voorkomen dat de ziekte van de virale naar de zwaar-ziekmakende fase evolueert.
Een permanente lockdown zou kunnen worden voorkomen indien de scholen niet openen tot de vaccin er is, enkel essentiële bedrijven open blijven, er massaal wordt getest , meer efficiënt wordt opgespoord en geïsoleerd, de bevolking de regels respecteert, we niet op reis gaan en de grenzen beter controleren,..

Uit de praktijk weten we dat dit helaas geen haalbare doelen zijn.